Hùn hạp làm ăn
Người ta thường nói, người Việt hùn hạp làm ăn chung, thể nào cũng không bền. Điều này khác hẳn với người Hoa, Hàn Quốc, Đài Loan, Nhật Bản và cả người Thái, người châu Âu, người Ấn Độ. Có cô bạn làm ở công ty chuyên dịch vụ đăng ký thành lập doanh nghiệp, cô nói các công ty mà ghép 3 chữ như ABC, tức 3 anh A,B,C hùn vốn thành lập, khoảng 10 công ty thì sau 10 năm chỉ còn 1. Tức 90% giải thể, trong đó có thể do kinh doanh tệ quá, và cũng có thể do công ty ăn nên làm ra quá. Cả 2 đều phải giải tán.
Không ai biết vì sao? Theo Tony, có lẽ khi làm ăn chung, khó khăn thì không nói gì, thậm chí là rất tốt, hữu hảo. Nhưng khi ăn nên làm ra, ai cũng muốn giành phần hơn, ai cũng nghĩ công lao mình nhiều hơn, nhưng lại chia phần bằng nhau.
Tony có anh bạn, học chung lớp cao học. Anh lớn tuổi hơn, học cao hiểu rộng, Tony xem như là đại ca. Sau khi rời tập đoàn xây dựng của Nhật với kinh nghiệm về tư vấn xây các tòa cao ốc, anh mở công ty riêng với 1 anh bạn thân. Lúc khai trương công ty, thấy anh bá vai ôm cổ với anh cổ đông này và nói “đây là ông anh của anh, coi như anh em ruột, sống chết có nhau, tụi anh tin tưởng nhau 100%, sẵn sàng hy sinh cho nhau”. Nói rồi nâng ly côm cốp, bia rượu phừng phừng, nom có vẻ yêu nhau tha thiết. Những tưởng lúc đó ai mà nhào tới đánh ông cổ đông này, anh có thể rút gươm ra chiến đấu và có thể tử vì bằng hữu.
Rồi công ty đến nay được 3 -4 năm, làm rất tốt. Năm ngoái gặp, anh trề môi khi nói về cái anh cổ đông đó “Nó có làm gì đâu, trong khi tao làm chết bỏ luôn, cuối năm chia tiền bằng nhau. Mày thấy có điên không, có đúng không”. Tony hỏi lại thế lúc đầu góp vốn thì sao, có ràng buộc điều lệ thế nào. Ảnh nói là lúc đó nó có tiền, tao có nghề, nên mới hùn lại làm. 50/50. Nó vẫn cứ đi làm việc của nó, vẫn có lương ngon lành, trong khi tao cày thấy mẹ. Anh có vẻ tức tối lắm. Tony hỏi vậy giờ sao, ảnh nói tao sẽ hất nó ra khỏi công ty, yêu cầu nó rút vốn. Công sức là của tao cả.
Hôm nọ tình cờ gặp rồi kéo vào quán nhậu, anh nói “Tao đang điên tiết. Nó không chịu rút. Nó thấy đang ngon ăn mà. Rồi cũng sẽ phải rút thôi. Tao sẽ làm cho công ty này thua lỗ, thế nào nó cũng rút thôi mày ạ”. Anh nói “nó ngu lắm, có biết gì đâu. Thế là tao chỉ đạo kế toán tăng chi phí. Vợ con tao đi chơi cũng ghi vào chi phí công tác, tao cất nhà thì hạch toán vào xây chi nhánh, đi Đà Lạt tao cũng đi máy bay, rồi bắt tài xế chạy lên để chở tao đi vòng vòng, rồi tao bay về, tài xế xách xe không chạy về Sài Gòn. Tao suốt ngày tiếp khách. Năm nay lỗ to mày ạ, mày thấy tao có thông minh không?” . Nói rồi anh cười đắc thắng, gương mặt toát lên vẻ lanh lợi của 1 chủ tịch hiệp hội doanh nhân ngành Y quận X.
Đi trên đường về, Tony nghĩ thầm. Thông minh thật sao. Sao 1 người mình từng ngưỡng mộ, từng rao giảng bao điều hay cho mình lại có suy nghĩ khôn như thế? Giữa 2 người khôn, có thể hợp tác làm ăn với nhau được không? Thế rồi say quá, ngủ li bì, chẳng suy nghĩ được nhiều, cứ thế thời gian trôi đi. Hôm nay anh gọi điện rủ mình đi hội thảo, anh nói, tao làm diễn giả mày ạ, mày đi đi cho vui. Hỏi đề tài gì anh, anh nói hội thảo về “Tính liên kết để tăng sức mạnh cho các doanh nghiệp Việt.”
Tự search xem thêm bài: Chọn bạn làm ăn
Bài viết đã được đưa vào sách Trên Đường Băng – Tony Buổi Sáng
1 tấm gương thành công của hùn hạp làm ăn
Đây là những bạn trẻ trong CLB con dượng TnBS. Họ đã vứt bỏ cái tôi, cái sĩ diện cá nhân, những hào quang thành tích trong quá khứ để hợp sức lại, làm nên một nhà máy sản xuất hàng thực phẩm chức năng cạnh tranh với các thương hiệu Đông Trùng Hạ Thảo của Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Ấn Độ… và đã có thị phần đáng kể.
Một bó đũa thì khó mà bị bẻ gãy hơn tách ra từng chiếc một, bài học từ thuở bé mà ít ai trong chúng ta nhớ được hoặc làm được. Chủ nghĩa vị kỷ cá nhân, tư tưởng tiểu nông và lòng tham vụn vặt, nghĩ ngắn và nghĩ nhỏ… đã khiến bao nhiêu hợp tác làm ăn tan vỡ. Nhưng cách tư duy cũ kỹ này dần dần bị triệt tiêu, thay thế bằng văn hóa hào sảng, phóng khoáng, nghĩ lớn, chơi đẹp….của một thế hệ mới. Và họ đã hùn hạp hợp tác làm ăn thành công.
Đông Trùng Hạ Thảo là một trong 8 thứ thảo dược quý hiếm (bát trân) của người xưa, đã được nuôi cấy thành công và sản xuất thành những sản phẩm tốt cho sức khỏe. Các bạn đã xây nhà máy đạt chuẩn xuất khẩu sang Mỹ, có phòng thí nghiệm và vùng nguyên liệu, có đội ngũ nghiên cứu và phát triển R&D, có team marketing, sale, logistics… như các tập đoàn đa quốc gia vậy. Từ tay trắng, họ đã xây dựng được 1 cơ nghiệp, tuy nhỏ bé nhưng rất đáng ngợi khen.
Các bạn cũng nhau theo dõi và có thể kết bạn với những bạn sáng lập để hằng ngày đọc những câu chuyện rất đời của họ. Và xem tư duy của người thuộc hệ làm (the doer) như thế nào mà bắt đầu từ TAY TRẮNG (thậm chí có người còn nợ đầm đìa), các bạn ấy đã hùn hạp với nhau, cùng nhau tạo ra sản phẩm, ra được nhà máy. Quan trọng hơn, họ đã tạo ra được một quy tắc ứng xử, một văn hóa hùn hạp làm ăn rất văn minh để làm việc hiệu quả.
Và lời nguyền Mã Viện ngày xưa đã không còn hiệu nghiệm nữa, người Việt đã hợp tác làm ăn cực kỳ tốt đẹp với thị trường chứng khoán (nơi giao dịch huy động vốn chủ yếu của các công ty cổ phần) đã lên tới 57 tỷ đô la Mỹ, và với hàng ngàn nhà máy, nông trại, resort, doanh nghiệp của những bạn trẻ thế hệ mới như nhà máy Hector đây.
Trân trọng vinh danh 4 bạn sáng lập viên gồm:
- Trang La.
- Tuyết Nguyễn.
- Đặng Thị Lụa.
- Phú Bùi.
Các bạn cùng nhau chia sẻ để lan toả bài viết dưới đây của bạn Trang La. Những tin tức tích cực như thế này khi được chia sẻ nhiều, sẽ góp phần đẩy lùi những thông tin và suy nghĩ bi quan yếm thế tiêu cực trên mạng xã hội. Mong mọi người kết bạn follow FB chị Trang La, và chia sẻ rộng rãi tấm gương này ra cho xã hội. Rồi nước mình, dân tộc mình sẽ hùng cường, phồn vinh sớm thôi.
Cám ơn các bạn.
Tony Buổi Sáng
